Тема: „Да! Можеме да ставиме крај на ТБ!“
Туберкулоза е сериозно заболување предизвикано од бактеријата Mycobacterium tuberculosis и најчесто ги погодува белите дробови. ТБ се шири низ воздухот кога луѓето со белодробна туберкулоза кашлаат, киваат или плукаат. Човек треба да вдиши само неколку бактерии за да се зарази. Секоја година, 10 милиони луѓе заболуваат од туберкулоза (ТБ). И покрај тоа што е болест што може да се спречи и може да се излечи, 1,5 милиони луѓе умираат од ТБ секоја година – што ја прави врвен заразен убиец во светот. ТБ е водечка причина за смрт на луѓето со ХИВ и исто така главен придонесувач за антимикробната резистенција.
Повеќето од луѓето кои се разболуваат од ТБ живеат во земји со низок и среден приход, но ТБ е присутна насекаде низ светот. Околу половина од сите луѓе со ТБ може да се најдат во 8 земји: Бангладеш, Кина, Индија, Индонезија, Нигерија, Пакистан, Филипини и Јужна Африка. Се проценува дека околу една четвртина од глобалната популација била заразена со бактерија на ТБ, но повеќето луѓе нема да продолжат да развиваат туберкулоза, а некои ќе ја исчистат инфекцијата. Оние кои се заразени, но (сеуште) не се болни од болеста, не можат да ја пренесат.
Луѓето заразени со туберкулоза имаат 5-10% животен ризик да се разболат од ТБ. Оние со компромитиран имунолошки систем, како што се луѓето кои живеат со ХИВ, потхранетост или дијабетес, или луѓето кои користат тутун, имаат поголем ризик да се разболат.
Светски ден за борба против туберкулозата 2023 година, со тема „Да! Можеме да ставиме крај на ТБ!“, има за цел да инспирира надеж и да поттикне лидерство на високо ниво, зголемени инвестиции, побрзо прифаќање на новите препораки на СЗО, усвојување иновации, забрзана акција и мултисекторска соработка за борба против епидемијата на ТБ. Оваа година е критична, со можности да се подигне видливоста и политичката посветеност на состанокот на високо ниво на ОН за ТБ во 2023 година. Оваа година, центарот на вниманието на Светскиот ден за борба против туберкулозата ќе биде насочен кон поттикнување на земјите да го засилат напредокот во пресрет на состанокот на високо ниво на ОН за ТБ во 2023 година. СЗО, исто така, ќе објави повик за акција со партнерите во кои ќе ги повика земјите-членки да го забрзаат воведувањето на новите пократки режими за целосно орален третман за ТБ отпорна на лекови, препорачани од СЗО. Светскиот ден на туберкулозата се одбележува секоја година на 24 март за да се подигне свеста за ТБ и напорите да се стави крај на глобалната епидемија, одбележувајќи го денот кога во 1882 година била откриена бактеријата што предизвикува ТБ.
Да се стави крај на ТБ не е само јавно здравствен проблем, туку развојен предизвик и можност. Стратегијата на СЗО за крај на ТБ по 2015 година, усвоена од Светското здравствено собрание во 2014 година, има за цел да стави крај на глобалната епидемија на ТБ како дел од новоусвоените цели за одржлив развој. Таа служи како план за земјите да ја намалат инциденцата на ТБ за 80%, смртните случаи од ТБ за 90%, и да ги елиминираат катастрофалните трошоци за домаќинствата погодени од ТБ до 2030 година. Успехот на стратегијата зависи од прилагодувањето на различните земји кон промените за ефикасно спроведување на истата.
Состојбата со туберкулоза во РСМ, забележува пад во бројот на вкупните активни случаи, но сепак годишно се појавуваат новодијагностицирани случаи. Сепак поради континуираното опаѓање на бројот на случаи значи дека здравствените кампањи против туберкулозата биле ефикасни. Во 2022 година во РСМ новоткриени случаи се 128 со инциденца од 6,96 на 100.000 жители.
И покрај не толку многу високиот број на случаи на оваа болест во нашата држава, таа сепак не треба да биде заборавена, при што континуираната едукација и вакцинација за оваа болест треба да продолжат непрекинато.
Изготвил: Оддел за здравствена промоција и следење на болести
